بسط (مفردات‌نهج‌البلاغه)بَسط (به فتح باء و سکون سین) یکی از مفردات نهج البلاغه به معنای گشودن، وسعت دادن و گستردن می‌باشد که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص بیعت با خودش و کیفیت آفرینش زمین و ... از این واژه استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیبَسط (به فتح باء و سکون سین) به معنای گشودن، وسعت دادن و گستردن آمده است. ۲ - کاربردهاامام (علیه‌السلام) درباره بیعت خویش فرموده است: «و بسطتم یدی فکففتها و مددتموها فقبضتها ...» در اینجا بسط به معنی گشودن و باز کردن می‌باشد. امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره زمین نیز فرموده‌اند: «و بسطها لهم فراشا.» در اینجا بسط به معنی گستردن آمده است. آن حضرت در بیانی دیگر نیز فرموده است: «اللّهم و قد بسطت لی فیما لا امدح به غیرک و لا اثنی به علی احد سواک.» که در اینجا این واژه به معنی وسعت دادن آمده است. «انبساط»: به معنی باز شدن، باسط به معنی باز کننده و وسعت دهنده و مبسوط به معنی باز شده در خطبه ۱۶۳، و خطبه ۱۰۰، و خطبه ۱۰۵ آمده است. «بساط»: به معنای گسترده، مصدر به‌معنی مفعول است مانند: فرش و ... چنان‌که آن حضرت (صلوات‌الله‌علیه) درباره‌ی زاهدان فرموده:«اولئک قوم اتخذوا الارض بساطا.» ۳ - تعدادکاربرداین واژه با مشتقات آن جمعاً نوزده بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «بَسط»، ص۱۳۴. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|